Poniżej przesyłamy Państwu kolejny przegląd dotyczący najważniejszych wydarzeń w obszarze podatkowym z września br. Polski ustawodawca swoje wysiłki skoncentrował w głównej mierze na nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dużym echem odbiły się także informacje o kolejnych, planowanych daninach, które miały być wykorzystane do ograniczania negatywnych skutków gospodarczych kryzysu energetycznego oraz ogólnie złej sytuacji ekonomicznej związane z wojną na Ukrainie.
Nowelizacja ustawy CIT
Dnia 15 września 2022 roku przyjęta została ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy 2544) https://orka.sejm.gov.pl/opinie9.nsf/nazwa/2544_u/$file/2544_u.pdf). Ustawa została ostatecznie przyjęta już w październiku po uwzględnieniu części poprawek Senatu i czeka na podpis Prezydenta RP. Temat nowelizacji ustawy CIT, która miała też stanowić poprawkę Polskiego Ładu, był już przedmiotem wcześniejszych przeglądów podatkowych (link: https://iptg.pl/przeglad-podatkowy-sierpien-2022-roku/), dla porządku warto przypomnieć, że nowelizacja m.in.:
- wprowadza kolejne przedłużenie obowiązywania tarczy antyinflacyjnej (do końca 2022 r.);
- istotnie ogranicza obowiązki w zakresie dokumentowania tzw. pośrednich transakcji rajowych;
- wprowadza domniemanie, że wypłaty z tytułu wybranych świadczeń niematerialnych dokonywane na rzecz zagranicznego podmiotu powiązanego będą podlegały podatkowi w wysokości 19% z tytułu przerzuconych dochodów;
- wprowadza zmiany przepisów dot. polskiej spółki holdingowej – częściowo ułatwiająca stosowanie zwolnienia w tym zakresie, zwłaszcza w odniesieniu do struktur wielopoziomowych.
Inne działania w obszarze legislacyjnym
- Rada Ministrów 13 września br. przyjęła rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia dla umów o pracę oraz godzinowej stawki dla umowy zlecenia. Podwyższenie płacy minimalnej zostało podzielone na dwa etapy. Pierwsza podwyżka obowiązywać będzie od 1 stycznia 2023 roku i wynosić będzie 3.490 zł, stawka godzinowa dla umów zlecenie będzie wynosić 22,80 zł. Natomiast w drugiej połowie przyszłego roku (od 1 lipca) płaca minimalna wzrośnie do docelowej wysokości tj. 3.600 zł, a stawka godzinowa do 23,50 zł.
23 września zaprezentowane zostały założenia zmian w zakresie podatku cukrowego, w ramach których planowane jest:
- Objęcie tą daniną sprzedaży internetowej;
- Obciążenie daniną producentów, podmioty nabywające towary obciążone wewnątrzwspólnotowo lub importerów – co spowoduje przesunięcie momentu rozliczenia daniny na wcześniejszy etap łańcucha obrotu;
- Obciążenie daniną również koncentratów;
- Wyeliminowanie podwójnego obciążenia daniną poprzez mechanizm informowania o braku obowiązku zapłaty daniny.
- We wrześniu pojawiła się również koncepcja podatku od zysków nadzwyczajnych, której autorstwo jest przypisywane Ministerstwu Aktywów. Na tą chwile wydaje się jednak, że ta budząca wiele kontrowersji koncepcja została zarzucona, a przynajmniej w pierwotnym kształcie, wedle którego danina miała obciążyć wszystkich dużych przedsiębiorców. Aktualnie prace nadal trwają i mają dotyczyć docelowo wyłącznie przedsiębiorców z wybranych sektorów gospodarki.
III. W ostatnim czasie pojawiły się dodatkowo koncepcje innych podatków – w tym opodatkowania funduszy inwestycyjnych inwestujących w mieszkania na wynajem, opodatkowania posiadaczy co najmniej pięciu mieszkań oraz opodatkowania przychodów z nieruchomości. Podejmowane w tym kierunku ruchy mają doprowadzić do poprawy sytuacji na rynku mieszkaniowym, gdzie sytuacja klientów indywidualnych i firm budowlanych uległa znacznemu pogorszeniu ze względu na inflacje i topniejącą zdolność kredytową konsumentów. Trudno w tym kontekście ocenić, jak strona rządowa ocenia szansę wywarcia pozytywnego wpływu na rynek poprzez uchwalenie nowych danin – w sytuacji kryzysu gospodarczego zmniejszenie rentowności inwestorów prywatnych nie doprowadzi najpewniej do zwiększenia podaży mieszkań, bo chętnych na ich nabycie nadal może być za mało ze względu na stopy procentowe i ograniczoną zdolność kredytową Polaków.
- Na stronie RCL (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12364052) pojawił się projekt ustawy zmieniającej prawo zatrudnienia cudzoziemców. Spośród wielu zmian, na szczególna uwagę zasługuje zmiana polegająca na uniemożliwianiu przedsiębiorcom zatrudniania cudzoziemców (pracowników spoza obszaru UE) jeżeli w systemie, który będzie obowiązywać, zostanie odnotowane, że dany przedsiębiorca ma zaległości podatkowe bądź nie płaci składek ZUS.
- Na stronie RCL (https://legislacja.gov.pl/projekt/12363511/katalog/12907862#12907862) można ponadto znaleźć projekt rozporządzenia Ministra Finansów, który zakłada podniesienie kwot zwolnionych z podatku od spadków i darowizn, kwota wolna od podatku ma ulec podwyższeniu z 9637 zł do 10 434 zł, a w przypadku darowizn od wielu osób z 19 274 zł do 20 868 zł.
- Opublikowany został również projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy oraz niektórych innych ustaw (https://legislacja.gov.pl/projekt/12364250). Po wejściu w życie tego projektu, założenie działalności gospodarczej możliwe będzie tylko za pośrednictwem Internetu (zniknie możliwość założenia firmy osobiście).
VII. Na stronie MF ukazał się nowy formularz PIT-2 (https://www.gov.pl/web/finanse/pit-2), formularz uległ dalszej komplikacji stanowi formę implementacji nowych przepisów Polskiego Ładu. Korzystanie z formularza PIT-2 może być problematyczne zwłaszcza w przypadku osób pozostających w stosunkach zatrudnienia z kilkoma pracodawcami – w tych sytuacjach może się okazać, że nieprawidłowo składane formularze PIT-2 mogą prowadzić do niewłaściwej kalkulacji zaliczek na PIT oraz zaległości podatkowych w ciągu roku.
Interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
W interpretacji z dnia 5 września 2022 roku, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.291.2022.1.MZA, przyjęto, że brak możliwości wszczęcia postępowania sądowego i egzekucyjnego na Ukrainie z powodu działań wojennych nie jest przesłanką uprawniającą do zaliczenia w kosztach nieuregulowanych zobowiązań przez Ukraińskiego kontrahenta.
W interpretacji wydanej 7 września 2022 roku, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.444.2022.1.JG, stwierdzono, że zakup usługi polegającej na odświeżeniu wystroju biura, przeprowadzenia wywiadu z pracownikami celem rozpoznania ich potrzeb co do wykończenia pomieszczeń biurowych w wystroju redukującym stres celem zwiększenia efektywności pracowników nie może stanowić kosztów uzyskania przychodów.
W interpretacji z dnia 9 września 2022 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.442.2022.1.AP, organ skarbowy stwierdził, że w sytuacji gdy podatnik rozlicza straty w swoich aktywach obrotowych, które nie powstały w następstwie zaniedbań podatnika, to podatnikowi przysługuje prawo do rozliczenia strat w kosztach firmy.
W interpretacji z dnia 12 sierpnia 2022 r., sygn. 0111-KDWB.4010.29.2022.1.KP, przyjęto, że nawet przegranie sprawy sądowej nie pozbawia podatnika prawa do zaliczenia w KUP poniesionych kosztów sprawy sądowej. W interpretacji mowa była o wydatkach z tytułu: odsetek i kosztów sądowych po przegranej sprawie oraz kosztów obsługi prawnej i opłat sądowych w związku z obroną własnego interesu prawnego. Jak stwierdził organ, poniesione wydatki „niewątpliwie wiążą się jednak z prowadzoną działalnością i zostały poniesione dla ochrony jej interesów”.
W interpretacji z dnia 13 września 2022 r., sygn. 115-KDIT2.4011.395.2022.2.RS, stwierdzono, że nadwyżka powstała z przewalutowania kredytu jest neutralna podatkowo (nie podlega opodatkowaniu).
Wedle interpretacji z dnia 15 września 2022r., sygn. 0113-KDIPT 2-1.4011.524. 2022.2.ISL, koszty poniesione przez przedsiębiorcę w związku z koniecznością zapłaty kary umownej, po zerwaniu umowy, nie będą stanowiły kosztu uzyskania przychodu.
W interpretacji z dnia 16 września 2022 roku, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.508.2022.1.BS, stwierdzono, że podatnikowi planującemu sprzedaż części bądź całości akcji innej spółce celem pozyskania nowego inwestora (inwestorów) przysługuje zaliczenie w kosztach uzyskania przychodu, wydatków na doradców, którzy pomogą spółce w znalezieniu owego inwestora.
We wrześniu pojawiły się też doniesienia o odmowach wydania interpretacji w sprawach wynagrodzeń członków zarządu w sytuacjach, gdy są one wypłacane na podstawie umów B2B. W doniesieniach medialnych opisano w szczególności niepublikowane postanowienie z dnia 1 września 2022 roku, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.442.2022.2.MM Dyrektora KIS, odmawiające wydania interpretacji. W postanowieniu wskazano, że dążenie do wyboru 15% ryczałtu od usług doradztwa związanego z zarządzaniem po stronie członka Zarządu może być uznane za niedozwoloną optymalizację podatkową. Jest to o tyle zaskakujące, że w obrocie istnieją liczne interpretacje potwierdzające możliwość świadczenia usług przez członków zarządów na rzecz ich spółek, co sugerowałoby również możliwość stosowania w tym zakresie przepisów o podatku zryczałtowanym. Przyjmowane aktualnie stanowiska Dyrektora KIS są więc sporym zaskoczeniem i powinny budzić niepokój, jeżeli chodzi o pewność prawną co do rozliczeń członków zarządów/menedżerów z ich spółkami.
MF wyjaśniło w ostatnim czasie, że ulga sponsoringowa pozwalająca na dodatkowe rozliczenie kosztów finansowania działalności kulturalnej lub sportowej dotyczy wyłącznie przypadków, gdy podatnik ponosi koszty, a więc nie obejmuje zwykłych darowizn i innych form nieodpłatnego finansowania klubów sportowych i instytucji kultury. W tym zakresie wskazane jest więc posiadanie umowy sponsoringowej, w ramach której podatnicy nabywają świadczenia zwrotne od wspieranych przez nich klubów lub instytucji kultury.
Wyroki sądów
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 29 września 2022 roku, sygn. C-235/21 orzekł, że w przypadku umowy, która posiada wszelkie niezbędne dane, które zawarte są na fakturze, można uznać, że taka umowa może być uznana za fakturę.
W kontekście polskich przepisów o raportowaniu schematów podatkowych (MDR) warto odnotować, że belgijski Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 15 września 2022 roku, sygn. 103/2022 stwierdził, że przepisy nakładające obowiązek informowania organów skarbowych o potencjalnych schematach podatkowych mocodawcy pełnomocnika są sprzeczne z Belgijską konstytucją. Aktualnie toczy się również postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości UE w zakresie uznania przepisów MDR za przynajmniej częściowo sprzeczne z prawem pierwotnym UE, co daje pewną nadzieję na zmiany w zakresie obowiązków dotyczących raportowania MDR.
NSA w wyroku z dnia 9 września 2022 roku, sygn. II FSK 2703/20 po raz kolejny przypomniał organom skarbowym, że to na nich spoczywa obowiązek oceny prawnej stanu faktycznego, podatnik zwracając się z pytaniem we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest obowiązany przedstawić fakty, a następnie to organ ma je ocenić zarówno pod względem prawnym jak i podatkowym, a nie podatnik.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 września 2022 roku, sygn. III FSK 870/21, zgodził się z organem skarbowym w kwestii odpowiedzialności prezesa spółki będącego jednocześnie jej udziałowcem co do zakresu jego odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki. W przedmiotowej sprawie spółka zalegała z podatkiem VAT, nie zaistniały przesłanki zwalniające podatnika z odpowiedzialności, w szczególności nie zaistniała okoliczność ogłoszenia w odpowiednim momencie wniosku o ogłoszenie upadłości, w związku z czym sąd zgodził się z organem skarbowym odnośnie współodpowiedzialności prezesa spółki za długi podatkowe spółki.
NSA w wyroku z dnia 27 września 2022 roku, sygn. II FSK 148/20 utrzymał w mocy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a tym samym odmówił podatnikowi skorzystania z ulgi mieszkaniowej w zakresie, w jakim przychody ze sprzedaży mieszkania zostały przeznaczone bezpośrednio na spłatę kredytu zaciągniętego na jego zakup, podkreślając, że pieniądze służące spłacie poprzedniego kredytu hipotecznego nie były ani przez chwilę w posiadaniu podatnika, a natychmiastowo zostały przelane na konto banku w związku z czym ulga podatnikowi nie przysługuje. Pierwszego stycznia br. przepisy zostały doprecyzowane w związku z czym podobny wyrok nie może zapaść w przypadku transakcji dokonywanych od tego roku.
Wyrok wyroku NSA z dnia 1 września 2022 roku, sygn. II FSK 2894/19, Sąd orzekł, że jeżeli nawet z mocy ustawy na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia pracownikowi noclegu, to i tak zwolniony z PIT jest koszt noclegu ponoszony przez pracodawcę do wysokości 500 zł.
W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 września 2022 r., sygn. akt II FSK 49/20, wskazano, że finansowanie mieszkania dla zagranicznego pracownika stanowi tytuł do rozpoznania przychodu po stronie takiej osoby oraz pobrania zaliczek PIT przez pracodawcę.
***
Przegląd podatkowy został opracowany przez ekspertów PTG z Kempa Gruchot Rawicz-Zaborowska sp.p.
Maciej Gruchot (partner, doradca podatkowy)
Damian Piłat (Counsel, radca prawny)