PRZEGLĄD PODATKOWY – wrzesień 2022

PRZEGLĄD PODATKOWY – wrzesień 2022

Poniżej przesyłamy Państwu kolejny przegląd dotyczący najważniejszych wydarzeń w obszarze podatkowym z września br. Polski ustawodawca swoje wysiłki skoncentrował w głównej mierze na nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dużym echem odbiły się także informacje o kolejnych, planowanych daninach, które miały być wykorzystane do ograniczania negatywnych skutków gospodarczych kryzysu energetycznego oraz ogólnie złej sytuacji ekonomicznej związane z wojną na Ukrainie.

 Nowelizacja ustawy CIT

Dnia 15 września 2022 roku przyjęta została ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy 2544) https://orka.sejm.gov.pl/opinie9.nsf/nazwa/2544_u/$file/2544_u.pdf). Ustawa została ostatecznie przyjęta już w październiku po uwzględnieniu części poprawek Senatu i czeka na podpis Prezydenta RP.  Temat nowelizacji ustawy CIT, która miała też stanowić poprawkę Polskiego Ładu, był już przedmiotem wcześniejszych przeglądów podatkowych (link: https://iptg.pl/przeglad-podatkowy-sierpien-2022-roku/), dla porządku warto przypomnieć, że nowelizacja m.in.:

  • wprowadza kolejne przedłużenie obowiązywania tarczy antyinflacyjnej (do końca 2022 r.);
  • istotnie ogranicza obowiązki w zakresie dokumentowania tzw. pośrednich transakcji rajowych;
  • wprowadza domniemanie, że wypłaty z tytułu wybranych świadczeń niematerialnych dokonywane na rzecz zagranicznego podmiotu powiązanego będą podlegały podatkowi w wysokości 19% z tytułu przerzuconych dochodów;
  • wprowadza zmiany przepisów dot. polskiej spółki holdingowej – częściowo ułatwiająca stosowanie zwolnienia w tym zakresie, zwłaszcza w odniesieniu do struktur wielopoziomowych.

Inne działania w obszarze legislacyjnym

  1. Rada Ministrów 13 września br. przyjęła rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia dla umów o pracę oraz godzinowej stawki dla umowy zlecenia. Podwyższenie płacy minimalnej zostało podzielone na dwa etapy. Pierwsza podwyżka obowiązywać będzie od 1 stycznia 2023 roku i wynosić będzie 3.490 zł, stawka godzinowa dla umów zlecenie będzie wynosić 22,80 zł. Natomiast w drugiej połowie przyszłego roku (od 1 lipca) płaca minimalna wzrośnie do docelowej wysokości tj. 3.600 zł, a stawka godzinowa do 23,50 zł.

23 września zaprezentowane zostały założenia zmian w zakresie podatku cukrowego, w ramach których planowane jest:

  • Objęcie tą daniną sprzedaży internetowej;
  • Obciążenie daniną producentów, podmioty nabywające towary obciążone wewnątrzwspólnotowo lub importerów – co spowoduje przesunięcie momentu rozliczenia daniny na wcześniejszy etap łańcucha obrotu;
  • Obciążenie daniną również koncentratów;
  • Wyeliminowanie podwójnego obciążenia daniną poprzez mechanizm informowania o braku obowiązku zapłaty daniny.
  1. We wrześniu pojawiła się również koncepcja podatku od zysków nadzwyczajnych, której autorstwo jest przypisywane Ministerstwu Aktywów. Na tą chwile wydaje się jednak, że ta budząca wiele kontrowersji koncepcja została zarzucona, a przynajmniej w pierwotnym kształcie, wedle którego danina miała obciążyć wszystkich dużych przedsiębiorców. Aktualnie prace nadal trwają i mają dotyczyć docelowo wyłącznie przedsiębiorców z wybranych sektorów gospodarki.

III. W ostatnim czasie pojawiły się dodatkowo koncepcje innych podatków – w tym opodatkowania funduszy inwestycyjnych inwestujących w mieszkania na wynajem, opodatkowania posiadaczy co najmniej pięciu mieszkań oraz opodatkowania przychodów z nieruchomości. Podejmowane w tym kierunku ruchy mają doprowadzić do poprawy sytuacji na rynku mieszkaniowym, gdzie sytuacja klientów indywidualnych i firm budowlanych uległa znacznemu pogorszeniu ze względu na inflacje i topniejącą zdolność kredytową konsumentów. Trudno w tym kontekście ocenić, jak strona rządowa ocenia szansę wywarcia pozytywnego wpływu na rynek poprzez uchwalenie nowych danin – w sytuacji kryzysu gospodarczego zmniejszenie rentowności inwestorów prywatnych nie doprowadzi najpewniej do zwiększenia podaży mieszkań, bo chętnych na ich nabycie nadal może być za mało ze względu na stopy procentowe i ograniczoną zdolność kredytową Polaków.

  1. Na stronie RCL (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12364052) pojawił się projekt ustawy zmieniającej prawo zatrudnienia cudzoziemców. Spośród wielu zmian, na szczególna uwagę zasługuje zmiana polegająca na uniemożliwianiu przedsiębiorcom zatrudniania cudzoziemców (pracowników spoza obszaru UE) jeżeli w systemie, który będzie obowiązywać, zostanie odnotowane, że dany przedsiębiorca ma zaległości podatkowe bądź nie płaci składek ZUS.
  2. Na stronie RCL (https://legislacja.gov.pl/projekt/12363511/katalog/12907862#12907862) można ponadto znaleźć projekt rozporządzenia Ministra Finansów, który zakłada podniesienie kwot zwolnionych z podatku od spadków i darowizn, kwota wolna od podatku ma ulec podwyższeniu z 9637 zł do 10 434 zł, a w przypadku darowizn od wielu osób z 19 274 zł do 20 868 zł.
  3. Opublikowany został również projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy oraz niektórych innych ustaw (https://legislacja.gov.pl/projekt/12364250). Po wejściu w życie tego projektu, założenie działalności gospodarczej możliwe będzie tylko za pośrednictwem Internetu (zniknie możliwość założenia firmy osobiście).

VII. Na stronie MF ukazał się nowy formularz PIT-2 (https://www.gov.pl/web/finanse/pit-2), formularz uległ dalszej komplikacji stanowi formę implementacji nowych przepisów Polskiego Ładu. Korzystanie z formularza PIT-2 może być problematyczne zwłaszcza w przypadku osób pozostających w stosunkach zatrudnienia z kilkoma pracodawcami – w tych sytuacjach może się okazać, że nieprawidłowo składane formularze PIT-2 mogą prowadzić do niewłaściwej kalkulacji zaliczek na PIT oraz zaległości podatkowych w ciągu roku.

               

Interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej

W interpretacji z dnia 5 września 2022 roku, sygn.  0111-KDIB1-2.4010.291.2022.1.MZA, przyjęto, że brak możliwości wszczęcia postępowania sądowego i egzekucyjnego na Ukrainie z powodu działań wojennych nie jest przesłanką uprawniającą do zaliczenia w kosztach nieuregulowanych zobowiązań przez Ukraińskiego kontrahenta.

W interpretacji wydanej 7 września 2022 roku, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.444.2022.1.JG, stwierdzono, że zakup usługi polegającej na odświeżeniu wystroju biura, przeprowadzenia wywiadu z pracownikami celem rozpoznania ich potrzeb co do wykończenia pomieszczeń biurowych w wystroju redukującym stres celem zwiększenia efektywności pracowników nie może stanowić kosztów uzyskania przychodów.

W interpretacji z dnia 9 września 2022 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.442.2022.1.AP, organ skarbowy stwierdził, że w sytuacji gdy podatnik rozlicza straty w swoich aktywach obrotowych, które nie powstały w następstwie zaniedbań podatnika, to podatnikowi przysługuje prawo do rozliczenia strat w kosztach firmy.

W interpretacji z dnia 12 sierpnia 2022 r., sygn. 0111-KDWB.4010.29.2022.1.KP, przyjęto, że nawet przegranie sprawy sądowej nie pozbawia podatnika prawa do zaliczenia w KUP poniesionych kosztów sprawy sądowej. W interpretacji mowa była o wydatkach z tytułu: odsetek i kosztów sądowych po przegranej sprawie oraz kosztów obsługi prawnej i opłat sądowych w związku z obroną własnego interesu prawnego. Jak stwierdził organ, poniesione wydatki „niewątpliwie wiążą się jednak z prowadzoną działalnością i zostały poniesione dla ochrony jej interesów”.

W interpretacji z dnia 13 września 2022 r., sygn. 115-KDIT2.4011.395.2022.2.RS, stwierdzono, że nadwyżka powstała z przewalutowania kredytu jest neutralna podatkowo (nie podlega opodatkowaniu).

Wedle interpretacji z dnia 15 września 2022r., sygn. 0113-KDIPT 2-1.4011.524. 2022.2.ISL, koszty poniesione przez przedsiębiorcę w związku z koniecznością zapłaty kary umownej, po zerwaniu umowy, nie będą stanowiły kosztu uzyskania przychodu.

W interpretacji z dnia 16 września 2022 roku, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.508.2022.1.BS, stwierdzono, że podatnikowi planującemu sprzedaż części bądź całości akcji innej spółce celem pozyskania nowego inwestora (inwestorów) przysługuje zaliczenie w kosztach uzyskania przychodu, wydatków na doradców, którzy pomogą spółce w znalezieniu owego inwestora.

We wrześniu pojawiły się też doniesienia o odmowach wydania interpretacji w sprawach wynagrodzeń członków zarządu w sytuacjach, gdy są one wypłacane na podstawie umów B2B. W doniesieniach medialnych opisano w szczególności niepublikowane postanowienie z dnia 1 września 2022 roku, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.442.2022.2.MM Dyrektora KIS,  odmawiające wydania interpretacji. W postanowieniu wskazano, że dążenie do wyboru 15% ryczałtu od usług doradztwa związanego z zarządzaniem po stronie członka Zarządu może być uznane za niedozwoloną optymalizację podatkową. Jest to o tyle zaskakujące, że w obrocie istnieją liczne interpretacje potwierdzające możliwość świadczenia usług przez członków zarządów na rzecz ich spółek, co sugerowałoby również możliwość stosowania w tym zakresie przepisów o podatku zryczałtowanym. Przyjmowane aktualnie stanowiska Dyrektora KIS są więc sporym zaskoczeniem i powinny budzić niepokój, jeżeli chodzi o pewność prawną co do rozliczeń członków zarządów/menedżerów z ich spółkami.

MF wyjaśniło w ostatnim czasie, że ulga sponsoringowa pozwalająca na dodatkowe rozliczenie kosztów finansowania działalności kulturalnej lub sportowej dotyczy wyłącznie przypadków, gdy podatnik ponosi koszty, a więc nie obejmuje zwykłych darowizn i innych form nieodpłatnego finansowania klubów sportowych i instytucji kultury. W tym zakresie wskazane jest więc posiadanie umowy sponsoringowej, w ramach której podatnicy nabywają świadczenia zwrotne od wspieranych przez nich klubów lub instytucji kultury.

 

 Wyroki sądów

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 29 września 2022 roku, sygn. C-235/21 orzekł, że w przypadku umowy, która posiada wszelkie niezbędne dane, które zawarte są na fakturze, można uznać, że taka umowa może być uznana za fakturę.

W kontekście polskich przepisów o raportowaniu schematów podatkowych (MDR) warto odnotować, że belgijski Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 15 września 2022 roku, sygn. 103/2022 stwierdził, że przepisy nakładające obowiązek informowania organów skarbowych o potencjalnych schematach podatkowych mocodawcy pełnomocnika są sprzeczne z Belgijską konstytucją. Aktualnie toczy się również postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości UE w zakresie uznania przepisów MDR za przynajmniej częściowo sprzeczne z prawem pierwotnym UE, co daje pewną nadzieję na zmiany w zakresie obowiązków dotyczących raportowania MDR.

NSA w wyroku z dnia 9 września 2022 roku, sygn. II FSK 2703/20 po raz kolejny przypomniał organom skarbowym, że to na nich spoczywa obowiązek oceny prawnej stanu faktycznego, podatnik zwracając się z pytaniem we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest obowiązany przedstawić fakty, a następnie to organ ma je ocenić zarówno pod względem prawnym jak i podatkowym, a nie podatnik.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 września 2022 roku, sygn. III FSK 870/21, zgodził się z organem skarbowym w kwestii odpowiedzialności prezesa spółki będącego jednocześnie jej udziałowcem co do zakresu jego odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki. W przedmiotowej sprawie spółka zalegała z podatkiem VAT, nie zaistniały przesłanki zwalniające podatnika z odpowiedzialności, w szczególności nie zaistniała okoliczność ogłoszenia w odpowiednim momencie wniosku o ogłoszenie upadłości, w związku z czym sąd zgodził się z organem skarbowym odnośnie współodpowiedzialności prezesa spółki za długi podatkowe spółki.

NSA w wyroku z dnia 27 września 2022 roku, sygn. II FSK 148/20 utrzymał w mocy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a tym samym odmówił podatnikowi skorzystania z ulgi mieszkaniowej w zakresie, w jakim przychody ze sprzedaży mieszkania zostały przeznaczone bezpośrednio na spłatę kredytu zaciągniętego na jego zakup, podkreślając, że pieniądze służące spłacie poprzedniego kredytu hipotecznego nie były ani przez chwilę w posiadaniu podatnika, a natychmiastowo zostały przelane na konto banku w związku z czym ulga podatnikowi nie przysługuje. Pierwszego stycznia br. przepisy zostały doprecyzowane w związku z czym podobny wyrok nie może zapaść w przypadku transakcji dokonywanych od tego roku.

Wyrok wyroku NSA z dnia 1 września 2022 roku, sygn. II FSK 2894/19, Sąd orzekł, że jeżeli nawet z mocy ustawy na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia pracownikowi noclegu, to i tak zwolniony z PIT jest koszt noclegu ponoszony przez pracodawcę do wysokości 500 zł.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 września 2022 r., sygn. akt II FSK 49/20, wskazano, że finansowanie mieszkania dla zagranicznego pracownika stanowi tytuł do rozpoznania przychodu po stronie takiej osoby oraz pobrania zaliczek PIT przez pracodawcę.

***

Przegląd podatkowy został opracowany przez ekspertów PTG z Kempa Gruchot Rawicz-Zaborowska sp.p.

Maciej Gruchot (partner, doradca podatkowy)

Damian Piłat (Counsel, radca prawny)

http://www.kgrz.pl/